Czy wiecie jak nazywa się drzewo rosnące najbliżej Waszego domu? Hmm, niech zgadnę, przynajmniej połowa z Was tego nie wie. Wiele osób nawet nie zauważa drzew, a ogromna większość ich nie zna, choć to dziwne. Przecież to jedne z najdłużej żyjących, najwyższych i najmasywniejszych ziemskich organizmów! Tej wiosny porozglądajmy się nieco i przyjrzyjmy naszym drzewiastym sąsiadom. Spróbujmy poznać ich wiek, historię, upodobania. Na pewno znają wiele ciekawych opowieści. Można je usłyszeć pośród szumu liści w wietrzne dni. Wystarczy uchylić okno lub pójść na spacer. Chcecie dowiedzieć się więcej o naszych sąsiadach DRZEWACH?
BRZOZA BRODAWKOWATA
Brzozy należą do drzew, które budzą się wiosną najwcześniej. Ich drobne listki radośnie migoczą na wietrze zapowiadając coraz cieplejsze dni. Charakterystyczna biała kora sprawia, że większość z nas potrafi to drzewo rozpoznać. Brzoza rośnie szybko i nie ma wielkich wymagań, ale jest gatunkiem krótkowiecznym. Lubi witać odwiedzających las stojąc na jego obrzeżach, ale równie często możemy ją spotkać w miejskich parkach. Wiosną brzoza brodawkowata produkuje ogromne ilości żółtego pyłku. To jemu zawdzięcza miano jednego z najbardziej alergennych drzew. Ale ma też dobre cechy: ze względu na swoje doskonałe walory sok z brzozy wykorzystywany jest do produkcji preparatów kosmetycznych i leczniczych.
KASZTANOWIEC BIAŁY
Potężne i rozłożyste kasztanowce to piękna ozdoba okolicy o każdej porze roku. Wiosną drzewo zachwyci nas wielkimi pąkami, świeżą zielenią pięknych liści, a już w maju ogromnymi kwiatostanami. Ten gatunek przywędrował do Polski z cieplejszych Bałkanów. Wszystkie dzieci na pewną wiedzą gdzie w okolicy rośnie kasztanowiec. Jego nasiona to cenny materiał wykorzystywany do prac plastycznych i zabaw. Pamiętajmy, że błędem jest nazywanie tego drzewa kasztanem.
GŁÓG JEDNOSZYJKOWY
będzie szczególnie widoczny w maju, kiedy obsypie się mnóstwem intensywnie pachnących, białych kwiatków. Pewnie niejedną osobę zaskoczy informacja, że to kuzyn róży. Głóg jednoszyjkowy często jest hodowany jako roślina ozdobna. W miastach spotkamy go w parkach i na zielonych skwerach. Warto mieć go w swoim otoczeniu: pachnące kwiaty głogu przyciągają pszczoły, a w jego gęstych gałęziach lubią mieszkać ptaki, które zimą chętnie zjadają jego czerwone owoce. Również dla nas owoce głogu mają ogromną wartość, przede wszystkim leczniczą, choć również smakową.
KLON POSPOLITY
W październiku na pewno zbieraliście jego kolorowe liście w piękne bukiety! Wszystkie dzieci lubią też klonowe nasiona potocznie nazywane „noskami”. A co wiemy o samym drzewie? Klon jest jednym z kilku szlachetnych gatunków drzew rosnących w Polsce. Potrafi osiągnąć wysokość 30 metrów i jest naprawdę długowiecznym gatunkiem. Klony nie są wymagającymi drzewami – mogą rosnąć nawet w półcieniu i nie potrzebują bogatej gleby, ale bardzo nie lubią sypania solą oblodzonych chodników. Z klonowego drewna wykonuje się instrumenty muzyczne. Największą kolekcję różnych odmian klonu w naszej części Europy można obejrzeć w Arboretum w Rogowie, do którego warto się wybrać w pierwsze ciepłe dni.
LIPA SZEROKOLISTNA
Czy możecie sobie wyobrazić ile do opowiedzenia ma żyjąca 500 lat lipa? Lipy to drzewa potężne i długowieczne. Mogą osiągnąć nawet 40 metrów wysokości. Lipy od niepamiętnych czasów były sadzone w pobliżu domostw zapewniając ludziom cień, a ptakom schronienie. Kwiaty lipy mają właściwości lecznicze i miododajne, ale ze względu na zanieczyszczenie nie wolno ich zbierać w miastach. Drewno lipowe jest wykorzystywane przez rzeźbiarzy. Z niego jest wykonany między innymi ołtarz Wita Stwosza w Krakowie.
JESION WYNIOSŁY
to duże liściaste drzewo z rodziny oliwkowatych. Występuje we wszystkich rejonach Polski. Ponieważ jest to gatunek odporny na zanieczyszczenia i rośnie szybko, często jest sadzony wzdłuż miejskich ulic. Jego liście rozwijają się dość późno, ponieważ są szczególnie wrażliwe na przymrozki. Wiosną łatwo zaobserwować charakterystyczne czarne, duże pąki o stożkowatym kształcie, okryte czterema łuskami. Jesion jest ceniony ze względu na bardzo dobre właściwości drewna wykorzystywanego m. in. do produkcji mebli. Z kolei nasiona tego drzewa to prawdziwy przysmak dla … papug.
DĄB SZYPUŁKOWY
Rozpoznamy go po żołędziach wiszących na długich i cienkich szypułkach. Chyba najbardziej znanym w Polsce dębem szypułkowym jest Dąb Bartek stojący w Puszczy Świętokrzyskiej. Jego wiek szacuje się nawet na około 1000 lat. Z racji swojego wieku i rozmiaru został uznany za pomnik przyrody. „Dębowych” pomników mamy w Polsce naprawdę wiele. Te drzewa są symbolem długowieczności i siły. Najczęściej spotykamy je w lasach mieszanych, ale w czasie spaceru po mieście również możemy się na nie natknąć. Lubią światło, dobrą glebę i są dość odporne na miejskie zanieczyszczenia.
Może wśród tych kilku wymienionych gatunków znajdziecie, te które rosną blisko Was? Jeśli chcecie nauczyć się rozpoznawać popularne polskie drzewa, zapraszamy Was do zabawy w edukacyjne memo DRZEWA. ŚWIAT WOKÓŁ NAS. Dlaczego warto znać drzewa? Są nie tylko ozdobą naszego otoczenia i siedliskiem dla ptaków. Przede wszystkim produkują niezbędny dla człowieka tlen, oczyszczają powietrze, latem dają cień i wpływają na nasze samopoczucie. Bez nich sobie nie poradzimy. Dbajmy więc o te, które na co dzień dbają o nas.
Z dumą informujemy, iż gra DRZEWA. ŚWIAT WOKÓŁ NAS jest już piątą częścią edukacyjnej serii gier typu memory!
Jeśli szukasz informacji o polskich gatunkach drzewa zajrzyj koniecznie na stronę Arboretum Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego: www.arboretum.sggw.pl
(Artykuł ukazał się w Magazynie Dziecko Najlepsza Inwestycja w 2016 r.)
